“Maar nee, ik ga niet naar jullie app om daar het formulier in te vullen! Ik wil nu met iemand spreken en bij voorkeur een mens en geen computer!” Ik hoorde mijn vrouw in een Spaanse colère schieten toen ze aan de lijn hing met iemand van de privé ziekteverzekering. Ze liet de Spaanse furie in zich los en de persoon aan de andere kant van de lijn- man of vrouw, dat was me niet duidelijk- kreeg de volle laag. Niet moeilijk, na twee weken van het kastje naar de muur en ook wel met een kluitje in het riet te worden gestuurd. De meest geduldige vrouw- ik noem haar wel eens gekscherend Santa Paciencia- zou er horendol van worden. Het zit namelijk zo: Estrella probeerde al twee weken een afspraak te krijgen bij de huisarts en dat lukte maar niet. Het gezondheidssysteem in Spanje is een regionale bevoegdheid en zo georganiseerd dat er consultorios zijn in elk dorp en stadswijk. Een soort van door de overheid gestuurde groepspraktijk waar je van hogerhand een dokter krijgt toegewezen. Om een afspraak te maken kon je vroeger nog bellen naar een centraal telefoonnummer waar een mevrouw dan je sociaal zekerheidsnummer vroeg en voor jou een afspraak bij de dokter regelde. Ik moest dan altijd lachen met het uur van de visite dat werd doorgegeven, want dat was steevast absurd tot op de minuut, een rariteit in Spanje waar de tijd normaal even rekbaar is als in dat beroemde schilderij Van het smeltende uurwerk door Salvador Dali: -“u heeft een afspraak in consultorio nummer 3 bij dr Helena Matiz om 9.24 uur” klonk het dan. Dat systeem is na de Covid-ellende helemaal veranderd. We zijn nu allemaal verplicht- ook wie 93 is en niet over een smartphone beschikt- om de ‘gezondheidsapp van de junta te gebruiken die we gratis moesten downloaden . Via die app kan je dus een afspraak aanvragen bij je dokter. Je moet dan aangeven of je de arts in persoon wil zien in haar kabinet of dat ze je opbelt voor een telefonische consultatie. Dat laatste is voornamelijk bedoelt om een voorschrift voor je medicijnen te verlengen, maar wordt vreemd genoeg ook gebruikt om telefonische diagnoses testellen. Het probleem is nu dat mijn vrouw via de app geen afspraak kon krijgen. Het systeem blokkeerde . Computer says no!, zoals in de Britse komische serie Little Britain al werd voorspeld”. Dus beende mijn vrouw in persoon naar het Consultorio om daar aan de receptie raad te vragen. “ Het serversysteem van de app is overbelast!” Was het antwoord. “ Het is best om ‘ nachts om drie uur je wekker te zetten en dan nog eens te proberen, dan is het systeem niet overbelast, of anders moet je om zes uur ’s ochtends hier komen aanschuiven om een nummertje te vragen.”
Na enkele nachtelijke pogingen lukte het haar uiteindelijk om een afspraak bij de huisarts te krijgen. Eigenlijk moest ze gewoon een doorverwijzing krijgen naar een specialist en een voorschrift voor een bloedonderzoek, maar toen dook er weer een andere kink in de kabel op. Het was namelijk augustus en in augustus gaan in Span alle ambtenaren en iedereen die voor grote bedrijven werkt met vakantie: de hele land komt krakend tot stilstand en wie in het binnenland woont haast zich naar de kust om daar verkoeling te zoeken. Madrid loopt leeg en de Madrileños begeven zich in massa naar Valencia, zeg maar Madrid Playa. In Andalucía hetzelfde: Wie in de braadpan Córdoba woont gaat met vakantie naar de stranden van Málaga, en vervoegt daar het leger van medisch personeel, ambtenaren en IT specialisten die de servers draaiende moeten houden. Bij de receptie van het Consultorio verwezen ze mijn vrouw door naar de spoeddienst van het dichtstbijzijnde ziekenhuis, een nep oplossing die uiteraard voor een overbelasting van de spoed zorgt en waaraan we weigeren mee te werken.. In een staatsgezondheidsysteem zijn artsen gewoon ambtenaren met een witte jas aan en een stethoscoop rond de nek, die in een, door een overheidsarchitect ontworpen saai en steriel kamertje lusteloos en verveeld de volgende patiënt met opgezette klieren of darmkrampen binnenroepen uit de Cubaans aandoende rij in de gang. De wachtlijsten zijnenorm lang en de flessenhals die na covid ontstond is nog altijd niet opgelost wegens personeelsgebrek en volgens het ministerie -lach niet- “de langzame digitalisering”. Maar van dat laatste wordt werk gemaakt, aldus de minister in de krant: We mogen ons met andere woorden aan nog meer apps verwachten; dokters zullen gewoon vervangen worden door Artificiële Intelligentie.In Japan zijn er nu al toiletten die je urine en ontlasting ontleden, dus zo ver gezocht is het allemaal niet. Wij hadden enkele jaren geleden uit voorzorg alvast ook een privé verzekering afgesloten met een maatschappij die haar eigen netwerk van ziekenhuizen en specialisten heeft en daar was mijn vrouw dus mee aan het bellen. Ook daar verwezen ze door naar hun eigen app, maar Estrella eiste dus om een mens te spreken; dankzij de spraakherkenning had de artificiële intelligentie haar uiteindelijk toch doorverbonden met iemand van vlees en bloed die wist te vertellen dat de eerstvolgende afspraak via de privé-verzekering met de specialist, in dit geval een endocrinoloog, pas voor eind november was. De ellenlange wachtlijsten in het publieke systeem zorgden namelijk voor een waterval effect tot in het private systeem: veel mensen wijken van ellende uit naar de privé waardoor er daar ook lange wachtrijen ontstaan.Er kon wel een afspraak in september geregeld worden met de specialist, mits we een opleg betaalden bovenop het tarief dat de arts met de verzekering had afgesproken, wist de menselijke stem aan de andere kant van de lijn te vertellen. En zo kregen we meteen in de praktijk de voor- en nadelen van het publieke versus het privé systeem voorgeschoteld. Wachtrijen in het publieke systeem via apps, want die zijn minder zichtbaar dan rijen in de straten zoals in de tijden van de communistische heilstaten, of aan de andere kant het gezondheidskapitalisme waarbij alleen de hoogste bieder snel geholpen wordt. Om de Amerikaanse professor sociologie Richard Rothstein te citeren: “Poor services tend to become services of te poor, as the rich increasingly opt out.” En laat dit duidelijk zijn: tegenwoordig word je al als ‘rijk’ beschouwd wanneer je tot de lagere middenklasse behoort. Al zal het propaganda-appje van de staatsmedia
ons vast van het tegendeel proberen te overtuigen.
Comments